Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich
16 listopada 2021, 11:08Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.
Pierwszy pełnokolorowy obraz z Teleskopu Webba. Zobaczyliśmy odległą przeszłość wszechświata
11 lipca 2022, 22:25W Białym Domu właśnie odbyła się uroczystość, w czasie której zaprezentowano próbkę tego, czego możemy spodziewać się jutro. Joe Biden pokazał zdjęcie SMACS 0723, obszaru nieba na którym widać odległą przeszłość wszechświata.
Gigantyczna struktura we wszechświecie rzuca wyzwanie teoriom kosmologicznym
16 stycznia 2024, 12:34Nowo odkryta gigantyczna struktura w przestrzeni kosmicznej rzuca wyzwanie naszemu rozumieniu wszechświata. Wielki Pierścień (The Big Ring) ma średnicę 1,3 miliarda lat świetlnych, a jego obwód liczy około 4 miliardów lat. Znajduje się w odległości 9,2 miliarda lat świetlnych od Ziemi. To już druga wielka struktura odkryta przez doktorantkę Alexię Lopez z University of Central Lancashire. Przed dwoma laty Alexia zauważyła Wielki Łuk na Niebie (Giant Arc on the Sky) o długości 3,3 miliarda lat świetlnych
Kontynenty jak torty
26 sierpnia 2010, 11:03Powstawanie ziemskiej skorupy i jej kontynentów jest ciągle tajemnicą. Najnowsze odkrycia obalają stare modele i teorie, zmuszając naukowców do rezygnacji z przekonania, że formowanie kontynentów zakończyło się dwa miliardy lat temu i że stanowią one jednolite płyty skalne.
Ziemia-śnieżka: Wielka asteroida zakończyła największą epokę lodową w dziejach planety?
22 stycznia 2020, 09:55Na równinach Zachodniej Australii znajduje się 70-kilometrowy krater Yarrabubba, pozostałość po asteroidzie, która 2,2 miliarda lat temu uderzyła w Ziemię. Potężna kolizja mogła zmienić historię naszej planety i zakończyć okres całkowitego zlodowacenia Ziemi.
Ludzie od 12 000 lat kształtują Ziemię. Zagrożeniem jest nie obecność człowieka, a nadmierna eksploatacja
20 kwietnia 2021, 08:31W celu ochrony bioróżnorodności od kilkudziesięciu lat stosuje się metodę polegającą na ochronie ważnych regionów przez wpływem człowieka. Jednak nowe analizy obejmujące 12 000 lat wstecz wskazują, że jeszcze w czasach, gdy po Ziemi chodziły mamuty tylko 27% powierzchni planety było wolne od obecności człowieka. Obecnie jest to 19%
Unikatowy dokument nt. Azteków badany w Polsce
17 lutego 2017, 06:17Jest niepozorny. Liczy 80 wydłużonych kartek; formatem i objętością przypomina atlas samochodowy. To unikatowy fragment spisu ludności azteckiej z obszaru dzisiejszego Meksyku, który wykonano 500 lat temu. Dokument odkryto kilkanaście lat temu w... Bibliotece Jagiellońskiej UJ w Krakowie. Jego tłumaczenia i opracowania podjął się zespół pod kierunkiem dr Julii Madajczak z Wydziału Artes Liberales UW.
Zmienne koleje losu karła Y
6 sierpnia 2014, 11:38Znane od niedawna karły klasy Y, czyli zimne obiekty o temperaturze planet, mogły mieć bardzo burzliwą przeszłość. Obserwacja karła WISE J0304-2705 ujawniła, że przez większość swojej młodości obiekt ten był gorący.
Język skandynawskich łowców-zbieraczy trafił do indoeuropejskiego
2 października 2017, 13:24Przed około 5000 lat do Europy napłynęli przedstawiciele kultury grobów jamowych. Była to jedna z najważniejszych migracji w dziejach starego kontynentu. Przybysze przynieśli ze sobą bowiem tak ważne innowacje jak wozy zaopatrzone w koła oraz produkcję żywności z mleka. Przynieśli też ze sobą nowy język. Z czasem protoindoeuropejski zdominował Europę i od niego pochodzą języki, których używamy.
11 miliardów lat wstecz
17 października 2008, 14:39Astronomowie z Caltech (California Institute of Technology) oraz brytyjskiego Durham University poinformowali, że udało im się zajrzeć tak daleko w głąb kosmosu, jak nikomu wcześniej. Za pomocą teleskopu Keck na Hawajach byli w stanie zaobserwować galaktykę, oddaloną od Ziemi o 11 miliardów lat świetlnych.
